Leren ondernemen is voor mij geen losstaand proces, het is verweven met mijn groei als kunstenaar én als mens. De afgelopen maanden, terwijl ik werkte aan een nieuwe serie Brickpaintings en mijn onderzoek naar mijn Indische familiegeschiedenis voortzette, begon het me steeds duidelijker te worden: het psychologische aspect van kunstenaar ‘zijn’ is ook een vak.
Wat ik maak vraagt niet alleen tijd, geduld en precisie. Het vraagt ook om aanwezig zijn. Om geraakt te worden, om iets te durven voelen en dat gevoel om te zetten in vorm, kleur en compositie. Soms is dat bijna een staat van zijn op zich. Een staat waarin ik me moet terugtrekken uit de buitenwereld, vergelijkbaar met hoe een acteur zich volledig onderdompelt in een rol via method acting. Voor even leef ik in het gelaat van de geportretteerde. Of ik dwaal af in herinneringen die geen woorden hebben, maar wel beelden oproepen – beelden die hun oorsprong vinden in een zwijgende geschiedenis.
Dat proces is wezenlijk anders dan het deel waarin ik mezelf als ondernemer moet positioneren. Dan gaat het over zichtbaarheid, structuur, keuzes maken in tijd, geld en aanbod. Over durven spreken over je werk. En eerlijk: daar zit soms frictie. Niet omdat ik me daar te goed voor voel, integendeel. Maar omdat het bijna een ander bewustzijn vraagt – van binnen naar buiten, in plaats van andersom.
Het is nooit mijn ambitie geweest om “een succesvolle kunstenaar” te worden in de traditionele zin van het woord. Wat me drijft is een ander soort streven: om trouw te blijven aan wat ik wil zeggen, hoe ik dat wil doen terwijl ik tegelijkertijd simpelweg een goed functionerend mens kan zijn: een echtgenoot, een vader, een zoon, een vriend. Kunst maken is voor mij een manier om betekenis te geven. En betekenis ontstaat bij de gratie van verbinding – met jezelf, met anderen, met de tijd waarin je leeft.
Als ik iets heb geleerd de afgelopen tijd, is het dat die verbinding ook tot stand komt via het ondernemerschap. Dat het niet draait om jezelf verkopen, maar om ruimte creëren. Ruimte waarin je werk gezien kan worden, maar ook: waarin jij als maker gehoord wordt. Ruimte waarin anderen zich kunnen herkennen, geraakt kunnen worden, of gewoon even stil kunnen vallen.
Dus ja, ik ben aan het leren hoe je onderneemt als kunstenaar. Maar meer nog leer ik hoe je mens blijft in een wereld die vaak iets anders van je vraagt. En dat is misschien wel de belangrijkste les van allemaal.
WIL JE MEER WETEN?