Oorzaak, gevolg
‘Dit is er omdat er iets aan vooraf is gegaan wat dat mogelijk heeft gemaakt, waar iets aan vooraf is gegaan wat dat mogelijk heeft gemaakt, waar iets aan vooraf is gegaan…’ Heel vaak heb ik dit bij leerlingen herhaald. Het is een dankbare (geadopteerde) formule om complexe, en ogenschijnlijk niet verbonden zaken, in een raamwerk van samenhang te plaatsen. Met behulp daarvan kon ik wonderlijk vaak het Hier en Nu (de persoonlijke belevingswereld) met het Daar en Toen (de voorstellingswereld) verbinden tijdens mijn kunstgeschiedenisimprovisatiesessies – mooi scrabble woord trouwens – ennnnnn soms lukte het ook helemaal niet.
Niet zozeer de vraag hoe zag Vermeer eruit maar vooral hoe moet je hem in beeld brengen? Die vraag, die fun-da-men-te-le vraag verkennen, voor ik ook maar één steentje op een ander zou drukken, was voor mij doorslaggevend. Waarom? Omdat een te snelle keuze voor een bepaald type gezicht/ de kleur van zijn ogen/ de vorm van zijn neus/ de styling van zijn haar, et cetera et cetera, me onvermijdelijk in een richting zou duwen waarbij het uiteindelijk een kwestie zou worden van erop of eronder. Een take it or leave it Vermeer.
Eigenlijk willen we meer weten over Vermeer dan er aan informatie beschikbaar is. Precies dát gegeven was doorslaggevend om te besluiten het obscure en ongrijpbare van Vermeer in stand te houden. Vanzelfsprekend was me alle artistieke speelruimte gegund voor een vrije interpretatie maar toch, is het niet veel prettiger om een raadsel raadselachtig te houden? We willen allemaal weten hoe de goocheltruc werkt (beweren we) maar iedere uitleg gaat onvermijdelijk ten koste van de magie.
Als ik één ding blijvend betoverend vind dan is het wel de blik in de ogen van kinderen wanneer ze op reis gaan in/ door/ met hun fantasie. Dit heb ik bij alle vijf van mijn kinderen even fascinerend gevonden. Bij mijn jongste van zeven kan ik nog nét van de laatste restjes genieten voordat ook hij ten prooi valt aan de boodschappen van de ‘volwassen wereld’ om hem heen. Daarna wordt het wachten tot ik ooit, misschien, zelf grootvader word voordat ik deze cyclus nog eens van zo dichtbij mag meemaken.
‘Kijken. Verwonderen. Zien.’ Het staat niet voor niets op mijn welkomstpagina.
WIL JE MEER WETEN?